Słowniczek Japońsko-polski

Zamieszczony poniżej słowniczek pochodzi z książki Pawła Fechnera i Macieja Rucińskiego,
Karate-do Pokonać samego siebie, wyd. Sport i Turystyka 1985 r. Wyd. I.

A

Age - wznosić się
Age uke - blok wznoszący górny
Ago - podbródek
Aka - czerwony; zawodnik oznaczony tym kolorem walczy z prawej strony planszy
Arigato - dziękuję
Ashi - stopa, noga
Ashi-barai - technika podcięcia
Ashikubi - grzbiet stopy
Ashi-waza - techniki nóg
Atama - głowa
Atemi - uderzenie we wrażliwe punkty ciała
Ate-waza - techniki miażdżące
Awase - łącznie, razem
Awase-waza - techniki łączone 
Ate - cel
Ayumi - krok, chód

B

Barai - zagarnięcie, podcięcie
Bu - odnoszący się do sztuki wojennej 
BUDO - "droga poznania sztuk wojennych samurajów"
Bushi - wojownik
Bujin - wojak


C


Chika-ma - mały dystans
Chikara - siła
Chikuden - szybkość
Chishi - odpowiednik japońskich hantli
Choku-zuki - cios prosty
Chudan - poziom środkowy
Chui - ostrzeżenie

D


Dachi - pozycja
Dachi-waza - postawy
Dan - poziom
Dan - nazwa stopnia mistrzowskiego
Dojo - sala do ćwiczeń
Do-kyaku - noga poruszająca się w czasie przejścia

E


Embu-sen - schemat kate
Empi - łokieć
Encho - przedłużenie czasu walki

F


Fudo-dachi - postawa trwała
Fukukoso - splot słoneczny
Fukubu-geri - kopnięcie opuszkami palców stopy
Fumikari - kopnięcie tnące
Fumikomi - kopnięcie depczące
Funsensho - walkower
Fumi - rozgnieść, nastąpić nogą

G

Gedan - poziom niski
Gedan barai - blok dolny
Geiko - trening, ćwiczenie
Gekon - punkt poniżej wargi dolnej
Gito - przegrana zawodnika z powodu kontuzji
Go - siła
Gyaku - przeciwny
Gyaku-mae-hiji-ate - uderzenie odwrotne łokciem w przód
Gyaku-zuki - cios prosty odwrotny
Gammen - twarz
Goshin - samoobrona, obrona własna
Goshin-jitsu - sztuka samoobrony

H

Hachiji-dachi - postawa rozsuniętych nóg
Hai! - tak
Haishu - grzbiet dłoni
Haisoku - podbicie stopy
Haito - wewnętrzna krawędż dłoni
Heisoku dachi - postawa swobodna czujna
Hajime - zaczynać, naprzód
Hangetsu-dachi - postawa półksiężyca
Hara - brzuch
Hanmi - półfrontalne ułożenie ciała
Harai - odpierać
Hansoku - dyskwalifikacja
Hantei - orzeczenie sędziowskie, werdykt
Hasami - nożyce
Hasami-zuki - cios nożycowy
Heiken - powierzchnia zaciśniętej pięści od wewnątrz
Heiko - równolegle
Heiko-dachi - postawa równoległa
Hiza - kolano
Hente - wykonanie ataku ręką blokującą
Hidari - lewy, lewa strona
Hiji - łokieć
Hiji-ate - uderzenie łokciem
Hiki-te - ręka cofająca się
Hikite-uke - techniki bloków z pociąganiem przeciwnika w celu stworzenia korzystniejszej pozycji do kontrataku
Hyosai - rytm w kumite
Hiraken - pięć środkowych kostek
Hitosashiyubi - palec wskazujący
Hittsui - kolano (stosuje się również nazwy hiza, hizagashira, shittsui)
Hizakansetsu - przednia powierzchnia kolana
Hyoshi - rytm
Hizagashira - czubek kolana, rzepka
Hon - zasada, podstawa, fundament, podwalina

I

Ibuki - rodzaj oddychania w karate - wdech przez nos z szeroko otwartymi ustami
Ido-kihon - kihon w ruchu
Ippon - jeden, pojedynczy, punkt w terminologii sportowej

J

Jiju kumite - wolny sparing
Jiku-ashi - w czasie przemieszczania się noga decydująca o szybkości i sile
Jodan - poziom górny
Junbi-teisho - gimnastyczne ćwiczenie wolne
Junzuki-no-tsukkomi - cios do przodu z odskokiem i skręceniem bioder
Jyogai - wyjście poza wyznaczone pole walki
Jiushin - środek ciężkości
Jikan - czas
Jiko-anji - autosugestia
Juji - krzyż

K

Kaeshi ippon kumite - blokowanie kontrataku i powtórny, pojedynczy atak
Kaete - obróć się o 180 stopni
Kage - tylna strona
Kagizuki - hak, krótki cios sierpowy
Kai - organizacja
Kaisho - otwarta ręka
Kakato - pięta
Kake - zahaczać, zaczepiać, opierać, wspierać
Kakiwake-uke - blok-klin odwrotny
Kakotsu - kostka
Kakuto - zgięty nadgarstek
Kaku-zuki - cios zahaczający
Kamae - pozycja
Kamae-te - ułożenie rąk w gotowości
Kami - ciężkie bańki do ćwiczeń
Kanki-geiko - trening zimowy
Kara - pusty
Katsu - (również kuatsu) - techniki przywracania przytomności po urazach
Kawashi - unik
Kebanashi-geri - kopnięcie odtrącające
Keiko - ćwiczenie, zajęcie, trening
Keito - nadgarstek - "kurza głowa"
Kekomi - kopnięcie-pchnięcie
Kentsui - pięść młot
Keri-waza - techniki kopnięć
Kiba - jeżdziec
Kiba-dachi - postawa jeżdżca
Kihon - trening podstawowych technik w karate
Kin-geri - kopnięcie proste wierzchem stopy
Kizami-zuki - cios dżgnięcie
Kogeki - atak
Kokutsu - ko - tył, kutsu - zgięty,
Kokyu - sposób kontrolowanego oddychania w karate
Koshi - nasada palców stopy
Kumade - ręka - "łapa niedżwiedzia"
Kyo - grupa
Kyokai - stowarzyszenie, towarzystwo
Kobushi - uzbrojony wojownik
Kokoro - duch, dusza

M

Ma-ai - dystans
Mae - przód
Mae-ashi-geri - kopnięcie nogą wykroczną
Mae-geri - kopnięcie w przód
Mae-hiji-ate - uderzenie łokciem w przód
Mae-ude-deai-osae-uke - blok naciskiem przedramienia
Maitta - poddaję się
Makiwara - dosłownie "zwinięta słoma"
Mahanmi - boczne ułożenie ciała
Mashomen - frontalne ułożenie ciała
Masubi-dachi - postawa swobodna czujna (stopy na zewnątrz)
Mawashi kubi geri - odmiana Mawashi geri, bez unoszenia kolana do pozycji horyzontalnej
Mawashi-zuki - cios sierpowy
Migi - prawy, prawa strona
Mikazuki - przybierający księżyc
Mikazuki-geri - kopnięcie przybierającego księżyca, kopnięcie sierpowe
Mokuso - medytować
Morote - oburącz
Morote-zuki - cios prosty oburącz
Mizu - woda

N

Nakadaka - wypukły
Nakadaka-ken - pięść środkowej kostki środkowego palca dłoni
Nakadaka-ippon-ken - lub oni-ken - pięść diabła
Nami-geashi - techniki blokowania stopą lub podudziem
Natsu-geiko - trening letni
Neko - kot
Nekoashi-dachi - postawa kota
Ne-waza - techniki walki w pozycji leżącej lub półleżącej
Nidan-geri - kopnięcie podwójne z wyskoku
Nogare - spokojne i głębokie oddychanie w karate
Nukite - otwarta ręka - ręka "włócznia"

O

Obi - pas
Oesh - potwierdzenie zrozumienia i gotowości do wykonania określonego polecenia
Oi-zuki - cios prosty z wypadu
Onegai shimasu - proszę nauczyć mnie
Osae - naciskać, napierać
Osae-uke - blok naciskania ręki
Otoshi - obniżać, opuszczać
Otoshi-hijiate - uderzenie łokciem w dół
Otoshi-uke - blok opadający, z góry w dół przedramieniem

R

Rei - ukłon
Remmei - związek, unia
Renoji-dachi - postawa "L"
Renshu - ćwiczenia
Ritsurei - ukłon w pozycji stojącej
Ryu - sposób, droga, szkoła, kierunek, styl

S

Sanchin-dachi - postawa klepsydry
Sayonara - do widzenia!
Seiken - przód pięści
Seika tenden - środek ciężkości ciała
Seiryuto - ręka, "szczęka wołu"
Seiza - pozycja siedząca
Sen'i - wola walki
Sempai - "starszy rangą"
Sensei - mistrz, nauczyciel
Shiai - walka sportowa
Shiai-jo - plansza o wymiarach 8x8 metrów lub 10x10 metrów, na której odbywają się walki karate
Shihan - mistrz, profesor - tytuł wyższy od sensei
Shiken - egzamin
Shiko-dachi - postawa kwadratowa
Shiroi - biały, zawodnik walczący po lewej stronie planszy
Shizen-tai - postawa gotowości
Shobu - walka, mecz w sportach walki
Shuto - zewnętrzna krawędż dłoni
Sukui uke - blok dłonią
Sokumen - strona, bok
Sokuto - zewnętrzna krawędż stopy
Sokuto-geri - kopnięcie boczne krawędzią stopy
Sonoba-kihon - kihon w miejscu
Sosoku-geri (moro geri) - jednoczesne kopnięcie z wyskoku obiema nogami
Soto-oe - zewnątrz, zewnętrzna strona
Suiraken-kamae - postawa pijaka
Soto uke - blok z zewnątrz do wewnątrz
Soto ude uke - blok przedramienia od zewnątrz do wewnątrz
Suwari-keiko (iai) - ćwiczenia wykonywane w seiza

T

Tai - ciało
Taicho - kapitan zespołu w karate sportowym
Tanden - podbrzusze
Tate - wysoki, pionowy, długi, podłużny, od góry do dołu
Tate-hiji-ate - uderzenie łokciem w górę
Teiji-dachi - postawa "T"
Te-nagashi-uke - blok zmiatający ręką
Teisho - wewnętrzna powierzchnia dłoni, nasada
Tetsugeta - żelazne sandały
Tettsui - "żelazny młot"
Tobi-geri - kopnięcie z wyskoku
Tobikonde - doskok
Tobikonde-mae-geri - kopnięcie nogą wykroczną z doskoku
Tokui-waza - techniki ulubione
To-ma - duży dystans
Tori - atakujący
Tsuki-waza - uderzenie ręką
Tsumasaki - końce palców stopy
Tzuzukete hajime - podjąć przerwaną walkę

U

Uchi - uderzenie po łuku, okrężne
Uchi-hachiji-dachi - postawa rozsuniętych nóg (stopy do wewnątrz)
Uchi-waza - techniki uderzenia
Ude - przedramię
Ude-uke - blok przedramienia
Uke - blok
Uke-waza - techniki bloków
Uke-dachi - postawy obronne
Uke-geri - techniki blokowania nogami
Uke-te - wykonujący kata
Ura - odwrotnie, strona tylna, odwrotna
Uraken - grzbiet pięści
Uraken-uchi - uderzenie grzbietem pięści
Ushiro - do tyłu
Ushiro-geri - kopnięcie w tył
Ushiro-hiji-ate - uderzenie łokciem w tył

W

Wan - przedramię
Washide - ręka - "orla głowa"
Waza - technika, metoda, sposób, umiejętność
Waza-ari -przewaga, pół punktu
Wa-zuki - uderzenie koliste

Y

Yama - góra
Yama-zuki - uderzenie oburącz, jedna ręka atakuje poziom gedan, druga poziom jodan
Yame - stop!
Yoi - gotów, pozycja gotowości
Yoko - kierunek poziomy, bok
Yoko-geri - kopnięcie w bok
Yoko-hiji-ate - uderzenie łokciem w bok
Yomi - zdolność czytania zamiarów z twarzy przeciwnika
Yori-ashi - przesunięcie do przodu lub tyłu bez zmiany pozycji

Z

Zanshin - pozostawanie w czujnej gotowości
Zarei - ukłon w pozycji klęczącej
Zen - cały
Zenkutsu-dachi - postawa wykroczna
Zubon - spodnie ubioru treningowego

Liczebniki główne:

   1 - ichi
   2 - ni
   3 - san
   4 - shi
   5 - go
   6 - roku
   7 - shichi
   8 - hachi
   9 - kyu
 10 - ju
 11 - ju-ichi
 12 - ju-ni
 13 - ju-san
 14 - ju-shi
 15 - ju-go
 16 - ju-roku
 17 - ju-shichi
 18 - ju-hachi
 19 - ju-kyu
 20 - ni-ju
 21 - ni-ju-ichi
 22 - ni-ju-ni
 itd
 30 - san-ju
 40 - shi-ju
 50 - go-ju
 60 - roku-ju
 70 - shichi-ju
 80 - hachi-ju
 90 - kyu-ju
100- hyaku